Rouw & verlies
Rouwen
Iedereen ervaart rouw anders. Vaak denken we aan het verlies van een dierbare. Je kunt ook rouwen om andere dingen. Het vertrek van een begeleider. Het verlies van een huisdier. Of omdat je wensen niet kunnen uitkomen door je beperking. Rouw kan eenzaam voelen. Het is belangrijk te weten dat rouw normaal is en bij het leven hoort. Schaam je niet voor je rouwgevoelens.
Hoe werkt rouw en verlies?
Rouw betekent dat je je verdrietig voelt.
Omdat je iemand of iets mist.
Rouw is heel normaal, het hoort bij het leven.
Het is voor iedereen anders.
Er is geen goed of fout.
Soms huil je veel, soms helemaal niet.
Dat is oké.
Je kunt je boos of verward voelen.
Dat is allemaal oké.
Je kunt pijn in je lichaam voelen.
Of een naar gevoel krijgen.
Je kunt heel moe zijn.
Of druk en onrustig.
Soms kun je niet goed slapen.
Je hebt misschien veel honger.
Of juist helemaal geen trek.
Je kunt je anders gedragen dan normaal.
Misschien wil je alleen zijn.
Of juist meer knuffels krijgen.
Rouw is voor iedereen anders.
Het verdriet wordt minder.
Vaak duurt dat een tijd.
Luisterverhaal
Tips bij verlies:
Neem de tijd.
Het verdriet wordt minder.
Vaak duurt dat een tijd.
Praat met mensen over hoe je je voelt.
Het is oké om te huilen als je verdrietig bent.
Knuffelen kan fijn zijn.
Met iemand. Of een huisdier of knuffel.
Muziek luisteren kan je helpen.
Jezelf uiten kan opluchten.
Keihard meezingen met muziek.
Of even schreeuwen.
Zorg goed voor jezelf.
Eet gezond en ga naar buiten.
Beweeg elke dag en slaap voldoende.
Blijf leuke dingen doen.
Ook al ben je verdrietig.
Blijf naar je werk gaan.
Een vast ritme is fijn. Het helpt je om door te gaan.
Je hoeft niet de hele tijd verdrietig te zijn.
Je mag ook blij zijn. En leuke dingen doen.
Je hoeft je daarover niet schuldig te voelen.
Mensen willen je graag steunen.
Vertel wat je nodig hebt. Of wat je fijn vindt.
Rouw kan een tijd duren.
Je hoeft het niet allen te doen. Vraag hulp.
Ervarings video's
Tips om iemand te herinneren
Je kunt in huis een speciaal plekje maken.
Met foto’s, spulletjes en een lampje.
Dit is een fijne plek om te zijn als je diegene mist.
Misschien heb je een armband, ketting of ring die je kunt dragen. Om zo aan degene te denken.
Je kunt schrijven, knutselen of tekenen.
Wat je voelt of wat je mist. Of fijne herinneringen.
Je kunt naar muziek luisteren.
Het kan helpen om iemand te herinneren.
En je emoties te voelen.
Je kunt een speciaal boek maken. Met foto’s woorden of tekeningen. Zo blijven mooie herinneringen dichtbij.
Is er een plek waar je naar toe ging met degene? Het kan fijn zijn om daarnaartoe te gaan. Alleen of met iemand samen.
Website over de dood
Steffie heeft een website over de dood. Het gaat over wat de dood is. Over begraven en cremeren. Ook vind je er tips over hoe je ermee omgaat als iemand dood is. En je kunt een wensenboekje invullen over wat jij zou willen als je dood gaat.
Heb je niemand om mee te praten?
Ben je verdrietig? Heb je het moeilijk? Of voel je je alleen? Dan is het fijn om met iemand te praten. Is er niemand om naar je te luisteren? Bel of chat met de Luisterlijn. Zij zijn dag en nacht gratis bereikbaar.
Iemand helpen bij verlies
Ken je iemand die rouwt?
Hier een paar tips wat je kunt doen als je iemand wilt steunen.
Rouw is voor iedereen anders.
Soms duurt het lang. Soms niet.
Luister naar de ander.
Misschien wil iemand praten over gevoelens of het verdriet. Je hoeft niks te zeggen of te vragen.
Doe iets leuks samen. Afleiding kan helpen. Vraag of hij of zij zin heeft om wat te doen.
Vraag wat iemand nodig heeft. Hij of zij kan dan vertellen wat fijn is. Bijvoorbeeld praten, een knuffel of samen iets doen.
Het verdriet is van de ander. Niet van jou.
Jij kunt het verdriet niet weghalen.
Luisteren en steunen is genoeg.
Vind je het lastig om met het verdriet van de ander om te gaan? Dat is normaal. Praat erover met iemand die je vertrouwt.
Rouw en verdriet kan lang duren.
Dat is normaal. Geef iemand de tijd die hij of zij nodig heeft.
Laat van je horen.
Stuur een kaartje of berichtje. Of bel eens op. Aandacht is fijn.
